Draadloze of bedrade Domotica?

• Geplaatst op 3 Maart 2019
• Door Wim Beckers
• Geplaatst in bedrade domotica, bussysteem, draadloze domotica, Fibaro, velbus, Z-wave
• 0

Een samenvatting van de voor- en nadelen van bedrade of draadloze domotica systemen.

My-Smarthome bied zowel bedrade als draadloze domotica aan, eenvoudig zelf te installeren door een handige Doe-het-zelver.

Voordat we domotica systemen vergelijken, is het belangrijk om te kijken naar het onderscheid tussen draadloze en bedrade domoticasystemen. De keuze tussen draadloos en bedraad is een voor de hand liggend startpunt bij het uitzoeken van een geschikt domoticasysteem.
Als het niet mogelijk is om kabels aan te leggen, bij bijvoorbeeld een verbouwing en omdat het niet wenselijk is om in je huis  bedrading in te frezen, vallen de meeste bedrade oplossingen al bij voorbaat af.

Bedrade systemen

Bedrade netwerken zijn inherent robuuster, veiliger en minder storingsgevoelig dan draadloze netwerken. Vaak zijn ze ook sneller en is het energieverbruik lager. De componenten van bedrade systemen zijn niet per definitie goedkoper dan draadloos, maar als de prijs hoger is, heeft dat vaak te maken met een betere kwaliteit van de componenten. Dit komt doordat de meeste bedrade systemen zijn ontwikkeld voor professionele toepassingen, terwijl draadloze systemen vaak op de consument zijn gericht. Betaalbaarheid is bij de draadloze systemen daarom een belangrijke factor.

Bedrade systemen worden veelal in een stervorm aangelegd, waarbij de bekabeling naar een centrale ruimte, waar de zekeringkast of domoticakast, wordt geleid. De actoren bevinden (uitgangsmodules) zich in de kast, zo is er een overzichtelijke montage op din-rails. Verbruikers, zoals lampen, worden dus centraal geschakeld en vanuit de centrale domoticakast gevoed. De kast moet hiervoor wel groot genoeg zijn, want er kan veel bekabeling samenkomen en er is ruimte nodig voor de montage van actoren, ingangen, eventuele interfaces en voedingen.

Er kan worden geopteerd voor een grote metalen kast, of meerdere PVC kasten samen te koppelen tot één stuurkast. De Schneider Boxplus kasten zijn daarvoor zeer geschikt.

Bij bussystemen, wat wij aanbieden voor de doe-het-zelver, wordt de buskabel van apparaat naar apparaat aangelegd. Meestal worden ze stervorming aangelegd, waarbij de signaalkabel vanuit de domoticakast naar een sensor of actor wordt gelegd en van daaruit naar de volgende. Een tweede buskabel kan dan opnieuw vertrekken vanuit de kast naar bijvoorbeeld een ander verdiep.
Dit maakt het makkelijk om achteraf apparaten aan de bus toe te voegen.

Omdat in bestaande huizen de leidingen ontbreken om een bedraad systeem aan te leggen, zijn bedrade systemen alleen geschikt voor ingrijpende renovaties en nieuwbouw. De materiaal- en arbeidskosten voor het infrezen en aanleggen van leidingen en bedrading leveren een aanzienlijke extra kostenpost op ten opzichte van een draadloos systeem. Daarom kan draadloos ook bij nieuwbouw of renovatie goedkoper zijn.

My-Smarthome bied 3 domotica bus systemen aan, die wij volledig ondersteunen.

Velbus en Niko Home control en sinds kort ook Teletask

Draadloze systemen

Draadloze systemen hebben als voordeel dat ze goed toegepast kunnen worden in bestaande bouw. Het is niet nodig om muren open te breken en de installatie is goed te doen voor iedereen die beschikt over basiskennis van elektrotechniek. Wij hebben gekozen voor het Fibaro draadloze systeem dat op Z-wave technologie werkt en gekoppeld is via het internet aan je smartphone, tablet of PC. Fibaro bied makkelijk te installeren “wallplugs” die in een stopcontact gestoken kunnen worden en inbouwmodules die klein genoeg zijn om in een inbouwdoos te worden weggewerkt. Voor sensors, zoals bewegingsmelders en deur-raamsensors, zijn er door batterijen gevoede varianten die makkelijk op willekeurige plekken in huis gemonteerd kunnen worden.

Het voornaamste nadeel van een draadloos systeem is de inherente onbetrouwbaarheid. Verstoring van het medium door andere zendapparatuur is altijd mogelijk. Moeilijk doordringbare materialen, zoals betonnen muren met wapening, en een ongelukkige penetratiehoek van het signaal ten opzichte van de muur kunnen de reikwijdte van het draadloze netwerk ernstig beperken. Betrouwbaarheid en bereik zijn zaken waarin de geavanceerde draadloze systemen zich het sterkst onderscheiden van de eenvoudige protocollen.

Bidirectionele communicatie en routing kunnen veel van de nadelen van draadloze communicatie wegnemen en zijn een voorwaarde voor de betrouwbare werking van een draadloos systeem. Bij communicatie via een unidirectioneel protocol weet de zender nooit of de ontvanger een opdracht heeft ontvangen. Als er tweewegcommunicatie mogelijk is, kan de ontvanger een ontvangstbevestiging naar de zender sturen. Komt die bevestiging er niet, dan zal de zender nieuwe pogingen wagen en als dat uiteindelijk niet succesvol is, de gebruiker informeren over de falende communicatie. Tweewegcommunicatie is ook een voorwaarde om de status van een apparaat, bijvoorbeeld de gemeten waarde van een temperatuursensor, op verzoek te kunnen uitlezen.

In systemen die routing ondersteunen kan een verzender een bericht indirect via tussenliggende repeaters bij een ontvanger bezorgen. Op die manier kan er om obstakels, zoals ondoordringbare betonnen muren, gerouteerd worden. Bij Fibaro kunnen alleen nodes met een vaste voeding als repeater dienen. Door batterijen gevoede apparaten zijn hiervoor ongeschikt.

Om energie te sparen slapen ze op momenten waarop ze niet zelf communiceren. Om deze reden is het op afstand uitlezen van de status van batterijapparaten vaak ook niet mogelijk. Het apparaat moet wakker zijn om berichten te kunnen ontvangen. Batterijapparaten zijn vanzelfsprekend minder betrouwbaar, omdat ze uitvallen als de batterij leeg raakt. De betere systemen zijn wel in staat om een waarschuwing te geven als het batterijniveau kritisch wordt.

Naast moeilijk doordringbare objecten kunnen signalen van andere draadloze zenders van invloed zijn op de betrouwbaarheid van een draadloos domoticanetwerk. Domotica-apparaten die draadloos communiceren, maken gebruik van de 433MHz- of 868MHz-frequentiebanden die in Europa vergunningsvrij gebruikt mogen worden door short-range-devices. Om te voorkomen dat apparaten elkaar in de weg zitten, geldt er een maximale duty cycle, het percentage van een periode waarin het signaal actief is, van 10 procent op de 433MHz-band en 1 procent op de 868MHz-band. Geavanceerde draadloze protocollen bieden de mogelijkheid om op verschillende frequentiekanalen te communiceren, zodat ze minder gevoelig zijn voor stoorzenders.

Een tweede nadeel van draadloze systemen is de lagere veiligheid. Een systeem dat communiceert in de ether kan vanzelfsprekend makkelijker afgeluisterd worden. De eenvoudigste draadloze systemen bieden geen enkele beveiliging en werken met generieke adressen. Als de zender van de buurman bereik heeft op jouw ontvangers, kan hij al dan niet moedwillig jouw apparaten bedienen. Geavanceerde draadloze systemen werken met unieke identifiers en communiceren alleen met apparaten die bekend zijn in het netwerk. Ook hebben de betere systemen een vorm van encryptie aan boord.